Mikołaj Kopernik

Utworzono: wtorek, 18, September 2012

Wybitny polski astronom, matematyk, lekarz, prawnik, tłumacz poezji włoskiej i ekonomista, pochodził z rodziny wywodzącej się z mieszczan krakowskich. Urodzony w Toruniu studiował w Krakowie, następnie w Bolonii, Padwie i Ferrarze, gdzie w 1503 doktoryzował się z prawa kanonicznego. Po powrocie do Polski zamieszkał w Lidzbarku Warmińskim jako lekarz i sekretarz swojego wuja, Łukasza Watzenrode, biskupa warmińskiego. W 1510 został kanonikiem warmińskim i zamieszkał we Fromborku, prowadził tam obserwacje astronomiczne i pisał swe główne dzieło. W czasie wojny polsko-krzyżackiej był zaangażowany w obronę Olsztyna. W latach 1517-1526 publikował prace o reformie moneternej, sformułował w nich prawo wypierania lepszego pieniądza przez gorszy (nazywane prawem Greshama-Kopernika). Kopernik jako pierwszy w czasach nowożytnych opracował heliocentryczny model Układu Słonecznego (heliocentryczna teoria), model ten oparty był na trzech założeniach: planety biegną po torach kolistych dookoła Słońca, Ziemia jest jedną z planet oraz Ziemia obraca się wokół własnej osi. Heliocentryczny model Kopernika opublikowany drukiem w dziele De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach ciał niebieskiech) w Norymberdze w roku jego śmierci, opracowany był ok. 20 lat wcześniej i pojawiał się w odpisach rękopisów lub skrótach już przed 1543. Teoria Kopernika stała się podstawą rozwoju nauk ścisłych w okresie renesansu jej zwolennikami byli m.in. J. Kepler i Galileusz, jej idee  w dziedzinie kosmologii rozszerzyli Thomas Digges (w Anglii) i Giordano Bruno (we Włoszech).

Kalendarium:

19 luty 1473 r. - dzień urodzin Mikołaja Kopernika w Toruniu 

1463 r. - umiera ojciec Mikołaja Kopernika, 10-letnim chłopcem opiekuje się wuj, Łukasz Watzenrode. 

1491 - 1495 r. - okres studiów w Akademii Krakowskiej. 

1496 r. - studia prawnicze w Bolonii. 

9 marzec 1947 r. - obserwacja zakrycia gwiazdy Aldebaran przez Księżyc. 

1501 r. - powrót na kilka miesięcy do Polski. 

1501 r. - ponowny wyjazd do Włoch dla studiowania prawa i medycyny na uniwersytecie w Padwie. 

1503 r. - uzyskanie doktoratu prawa kanonicznego w Ferrarze. 

1504 - 1510 r. - wykonywanie funkcji sekretarza i lekarza przybocznego wuja Ł. Watzenrode, głównie w Lidzbarku. 

1509 r. - ogłoszenie drukiem w Krakowie łacińskiego przekładu greckich listów Teofila Symokatty. 

1510 r. - osiedlenie się we Fromborku na stanowisku Kanonika kapituły warmińskiej oraz podanie zarysu heliocentrycznej teorii budowy świata w rozprawie "Comentariolus". 

1516 - 1519 r., oraz 1521 r. - pobyt w Olsztynie na stanowisku administratora dóbr kapituły. 

1520 - 1521 r. - organizowanie obrony zamku Olsztyńskiego przed Krzyżakami. 

1517 r. - opracowanie projektu reformy walutowej. 

1519 r. - przedłożenie memoriału w sprawie walutowej na sejmiku w Toruniu. 

1526 r.- opracowanie traktatu "Monetae cudenadae ratio". 

1515 - 1533 r. - opracowanie głównego dzieła, stanowiącego wkład astronomii z uwzględnieniem obrotów Ziemi dookoła osi i obieg Ziemi z innymi planetami dookoła Słońca. 

1533 r. - zapoznanie się papieża, Klemensa VII z nową teorią budowy świata Kopernika. 

1536 r. - przysłanie listu przez kardynała Nikolausa von Schonberg 

1539 r. - przyjazd Retyka, prof. matematyki Uniwersytetu w Wittenberdze do Fromborka. 

1540 r. - wydanie w Gdańsku przez Retyka wyciągu z dzieła Kopernika "Narratio Prima". 

1541 r. - wyjazd Retyka z Fromborka i oddanie przez niego w Norymberdze dzieła Kopernika do druku. 

1543 r. - ukazanie się drukiem dzieła pt."De revolutionibus orbium coelestium". 

24 maja 1543 r. - dzień śmierci Mikołaja Kopernika. 

1566 r. - drugie wydanie dzieła Kopernika w Bazylei.

1617 r. - trzecie wydanie dzieła w Amsterdanie.

1854 r. - czwarte wydanie dzieła w Warszawie w jęz. łacińskim i w tłumaczeniu na j. polski